روایتگری معلولیت در سینمای ایران

پایان نامه
چکیده

رسانه ها بازتاب زندگی روزمره ما هستند و با زبان نشانه، حوادث و گروه های مختلف را به تصویر می کشند.در این میان، سینما از جمله رسانه های تصویری محسوب می شود که با زبان تصویر و نماد، موضوعات مختلف در سطح جامعه را مطرح می کند. در این پژوهش، موضوع معلولیت در سینمای ایران مدّ نظر قرار گرفته است. معلولین از جمله گروه-هایی هستند که در رسانه ها بازنمایی می شوند اما چگونگی این بازنمایی و تصویری که از آن ها در سینما ارائه می شود حائز اهمیت است بدین منظور، سوال های اصلی که در این رابطه مطرح می شوند این است که آیا نحوه بازنمایی معلولیت به گونه ای مثبت است یا منفی؟ جایگاه معلولین در سینمای ایران چگونه است؟ ابعاد و گونه های روایتگری معلولیت به چه صورت است و موضوعات مرتبط با پدیده معلولیت کدامند؟ به منظور دست یابی به این پرسش ها شش فیلم از سینمای ایران با نام های این جا بدون من، بید مجنون، رنگ خدا، آواز گنجشک ها، بچه های ابدی و میم مثل مادر انتخاب شده که به روش تحلیل روایت و از طریق تکنیک های بارت، استراوس، تودورف و گریماس مورد تحلیل قرار گرفته اند. در انتخاب این فیلم ها از نمونه گیری هدفمند غیر احتمالی استفاده شده است و واحدهای تحلیل، صحنه و شخصیت است. از طرفی دیگر این فیلم ها به گونه ای انتخاب شده اند که تمام گونه های معلولیت از جمله معلولیت حرکتی، معلولیت ذهنی، معلولیت احشایی (ناراحتی قلبی، کلیوی، تنفسی) و معلولیت حسی (بینایی و شنوایی) را پوشش دهند. سینما با به تصویر کشیدن خشونت نمادین نسبت به معلولین، طرد اجتماعی آن ها توسط خانواده و اطرافیان، کلیشه-سازی و استفاده از تز کم نمایی و به حاشیه راندن آن ها تصویری منفی از این گروه به نمایش می گذارد هرچند سعی بر تصویرسازی مثبت از پدیده معلولیت و معلولین داشته باشد، اما فضای کلی فیلم ها و کنش هایی که در فیلم نسبت به افراد معلول اعمال می شود، جایگاه منفی این افراد در جامعه، طبیعی سازی و وجود افکار قالبی درباره معلولیت و معلولین را پررنگ تر می کند. واژگان کلیدی: سینما، بازنمایی، معلولیت، داغ ننگ، روایت

منابع مشابه

گفتمان انتقادی توسعه اجتماعی در سینمای ایران(با تکیه بر مفاهیم عدالت اجتماعی، معلولیت و توانمندسازی )

گفتمان در جهان امروز، ابزار بازتولید مفاهیم و نظم­های موجود در میدان­های گفتمانی متفاوت است. هنگامی که با رویکردی انتقادی از منظر گفتمان به جهان پیرامون می­نگریم شاهد اشاعه روابط سلطه میان گروه­های مختلف در جامعه هستیم. از جمله نظم­های گفتمانی مسلط، گفتمان سلامتی است که با قرار گرفتن در موضع قدرت، نظم­های گفتمانی دیگر نظیر معلولیت را به چالش می­کشد. مفهوم معلولیت برخاسته از بستر معنایی توسعه اج...

متن کامل

بازنمایی ایران در سینمای هالیوود

وجود شکاف میان واقعیت و آنچه در رسانه‌ها ارائه می‌شود، سبب شده تلاش‌های بسیاری برای توصیف و تبیینِ چگونگی و چرایی شکل‌گیری بازنمایی‌های رسانه‌ای از جهان خارج صورت گیرد. در سایه این تلاش‌ها، امروزه بازنمایی رسانه‌ای به مفهومی بنیادین در مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای تبدیل شده است. بر اساس فرض‌های اولیه مطالعات فرهنگی، در بررسی متون رسانه‌ای، مؤلفه‌های ایدئولوژیک و اجتماعی موجود در ورای این متون و تأث...

متن کامل

جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران (بایدها و نبایدهای سیاست‌گذاران سینمای ایران در دهه‌های 1370 و 1380)

سینما در ایران در مواجهة سیاسی جناح‌های مختلف، یکی از محل‌های اختلاف و بلکه نزاع بوده و هر جناحی، موقعیت سینما در زمان رقیب را نقد کرده است. این مقاله حاصل پژوهشی است در حوزة جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران در دهة 1370 که در آن با روش «تحلیل محتوا» و «تحلیل متن» فیلم‌های منتخب دولت در جشنواره‌های فیلم فجر از یک‌سو و فیلم‌های مورد اقبال مخاطبان سینمای ایران از سوی دیگر، به تبیین سیاست‌های فرهنگی...

متن کامل

تحلیل چند سطحی عوامل مؤثر بر معلولیت در ایران

مقاله پیش رو به بررسی تحلیل چند سطحی عوامل مؤثر بر معلولیت در ایران می‌پردازد. برای سطح اول این مطالعه، از داده‏های فردی سرشماری سال 1385 و برای سطح دوم مطالعه از اطلاعات وزارت بهداشت و یا مراکز خدمات پزشکی استان‌ها، سالنامه آماری کشور و اطلاعات سرشماری سال 1385 بهره گرفته شده است. یافته­ها نشان داد که در سطح اول، سن با معلولیت رابطه مثبت و معناداری دارد به‌طوری‌که، با افزایش یک سال سن، معلولیت...

متن کامل

زنان در سینمای ایران

در چند دهه گذشته تغییراتی محسوس و اساسی در نحوه نگرش نسبت به زنان و بازنمایی آنها در سینمای ایران تحلیل شود ... روش تحقیق در این مطالعه - تحلیل محتوای کیفی به عنوان روش اصلی و روش اسنادی به عنوان روش مکمل بوده است. این تحقیق به این نتیجه به دست یافته که نگرش نسبت به زنان در فیلم های ایرانی در خلال چهار دهه گذشته از یک نگرش پدرسالارانه به نوعی نگرش فمینیستی تغییر یافته است.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023